Ölçüm ve Mühendislik Hizmetleri
Firmaların neden ortam ölçümü ve periyodik kontrolleri yaptırmak zorunluluğu var?
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4. Maddesinin 1. Fıkrasının a. Sekmesine göre işverenlerin her türlü tedbiri alma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Ayrıca yine aynı kanunun “Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma” başlığı altında 10. Maddenin 4. Fıkrası ; (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına veçalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.) demektedir.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30. Maddesine göre Bakanlığın Yönetmelik çıkarma yetkisi bulunmaktadır.
Ortam ölçümleri ile ilgili Yönetmelik, “İş Hijyeni Ölçüm, Test Ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik”tir.
İş Hijyeni Ölçüm, Test Ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik Madde 5’e göre, Firmalar Bakanlıktan yetkili, 17025 Standardında akredite olmuş kuruluşlara Ek 1’içinde yer alan ; Toz, gaz, gürültü, titreşim, aydınlatma, termal konfor gibi ölçümleri yaptırmakla yükümlü. (işyerlerinde varsa)
Periyodik kontroller ile ilgili yönetmelik, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” dir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği madde 5’e göre, Firmalar, sağlık ve güvenlik yönünden çalışanlara zarar vermemesi için tüm tedbirleri almakla yükümlü. (Yasal madde: Genel yükümlülükler : MADDE 5 – (1) İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri alır.) Şeklindedir.
Yine 7. Madde 3. Fıkrasına göre de(son fıkrası), Ek 3’ünde bulunan iş ekipmanların periyodik kontrollerini belirlenen aralıklarda yaptırma yükümlülüğümüz var.
20.08.2015 tarihinden önce 17025 standardında akredite olmayan ve bakanlıktan yetkili olmayan firmalara yaptırılan ölçümler geçerli mi?
Hayır. Geçerli değil. Yeniden yapılması gerekli. Çünkü bakanlıktan yetkili ve akredite bir firmaya yaptırılmamıştır.
Bu ölçümleri yaptırmaktan kim sorumlu?
İşveren sorumlu. Ancak işveren bilmeyebilir. İş Güvenliği Uzmanlarının Görev Yetki Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik Madde9 daki uzmanların görevleri kısmında (c) Çalışma ortamı gözetimi; 1) Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek.) Şeklinde hüküm var.
Yine İşyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik Madde 9 daki işyeri hekimlerinin görevleri kısmında (d) İlgili birimlerle işbirliği; 1) Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde çalışma ortamının gözetimi kapsamında gerekli ölçümlerin yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek.) Şeklinde hüküm var.
Kısaca ne yapılacak?
Uzman ve hekim ortaklaşa ortam ölçümü yapılacak yer ve kişileri belirleyecek, bu yer ve kişilerden ortam ölçümü yapılmasını işverenden talep edecek. İşveren de bir şekilde bu işlemin yapılmasını sağlayacak.
Yine uzman ve hekim, periyodik kontrole tabi iş ekipmanlarının tespitlerini yapacak. İşverene önerecek. İşverenler de periyodik kontrollerinin yapılmasını ve tekrarını sağlayacak.
Sorumlu kim?
İşverene bildirmediği müddetçe iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi sorumlu olacak.
Ama işverene bildirdi ama işveren yerine getirmedi ise, işveren sorumlu olacaktır.